| Abstract | Kralježnična moždina predstavlja najjednostavnije građen dio središnjeg živčanog
sustava zauzimajući oblik lagano spljoštenog cilindra sa samim smještajem u kanalu kralježnice
gdje seže od zatiljnog otvora do drugog slabinskog kralješka. S obzirom na svoju lokalizaciju
u tijelu i osjetljivost prilikom ozljeda, često biva ozlijeđenom prilikom raznih padova i nesreća.
Ozljede kralježnične moždine najčešće se pojavljuju kod mlađih ljudi, češće u muškaraca ispod
40. godine života, tipično kao rezultat prometne nesreće, padova, sportskih ozljeda ili nasilja.
Ovisno o intenzitetu ozljede, dolazi do narušavanja fizičkog, emocionalnog, psihičkog kao i
društvenog statusa pojedinca. Ozlijeđena kralježnična moždina predstavlja kompleksno stanje
ovisno o razini i intenzitetu nastale traume, a dijelimo ih na traumatske i ne traumatske ozljede.
Osim što narušava pacijentove fizičke mogućnosti kretanja i osjeta u ekstremitetima, također
uzrokuje impotencijske i inkontinencijske tegobe. Makar seksualno zdravlje predstavlja bitan
faktor u pacijentovu svakodnevnom životu, i dalje biva nekvalitetno istraženo i obrađeno od
strane brojnih kliničara. Najčešći seksualni problemi koji se pojavljuju kod ozljeda kralježnične
moždine su nemogućnost postizanja erekcije kod muškaraca, nemogućnost lubrikacije vagine
u žena te neosjetljivost spolnih organa kod obje skupine. Najčešći nedostatak u rješavanju
problema seksualnog zdravlja predstavlja manjak formalnih bolničkih i usluga seksualne
rehabilitacije u zajednici. Postoje brojni programi za liječenje crijeva i mjehura nakon ozljede
leđne moždine, no programi u području seksualnog zdravlja su u znatnom nedostatku. Postoji
rupa u znanju koja se odnosi na potencijalnu stalnu ulogu i odgovornosti pružatelja primarne
zdravstvene zaštite, uključujući obiteljske liječnike i medicinske sestre, u rješavanju pitanja
seksualnog zdravlja kod žena i muškaraca sa ozljedom kralježnične moždine. Ključno je da
pružatelji primarne zdravstvene zaštite budu upoznati s resursima i specijalnim uslugama
dostupnim u njihovim zajednicama za rješavanje specifičnih pitanja seksualnog zdravlja i
plodnosti kod žena i muškaraca s traumatskim ozljedama leđne moždine kako bi ih mogli uputiti
na odgovarajući način. U moguće resurse možemo ubrojiti specijalizirane programe
rehabilitacije seksualnog zdravlja, medicinske sestre za seksualno zdravlje, seksualne terapeute,
fizioterapeute, savjetnike, radne terapeute, urologe, liječnike fizikalne medicine i rehabilitacije
te stručnjake za plodnost. |
| Abstract (english) | The spinal cord is the most simply built part of the central nervous system, taking the
form of a slightly flattened cylinder with its own accommodation in the spinal canal where it
reaches from the occipital opening to the second lumbar vertebra. Due to its localization in the
body and sensitivity to injuries, it is often injured during various falls and accidents. Spinal cord
injuries most often occur in younger people, more often in men under the age of 40, typically
as a result of traffic accidents, falls, sports injuries or violence. Depending on the intensity of
the injury, the physical, emotional, psychological and social status of the individual is impaired.
An injured spinal cord is a complex condition depending on the level and intensity of the
resulting trauma, and we divide them into traumatic and non-traumatic injuries. In addition to
impairing the patient's physical ability to move and feel in the extremities, it also causes
problems with impotence and incontinence. Although sexual health is an important factor in
the patient's daily life, it is still poorly researched and treated by many clinicians. The most
common sexual problems that occur with spinal cord injuries are the inability to achieve an
erection in men, the inability to lubricate the vagina in women, and the insensitivity of the
sexual organs in both groups. The most common deficiency in solving sexual health problems
is the lack of formal hospital and sexual rehabilitation services in the community. There are
numerous programs for the treatment of bowel and bladder after spinal cord injury, but
programs in the field of sexual health are significantly lacking. There is a gap in knowledge
regarding the potential ongoing role and responsibilities of primary care providers, including
family physicians and nurses, in addressing sexual health issues in women and men with spinal
cord injury. It is critical that primary care providers are aware of the resources and specialty
services available in their communities to address the specific sexual health and fertility issues
of women and men with traumatic spinal cord injuries so that they can make appropriate
referrals. Possible resources include specialized sexual health rehabilitation programs, sexual
health nurses, sex therapists, physical therapists, counselors, occupational therapists, urologists,
physical medicine and rehabilitation physicians, and fertility specialists. |
