| Sažetak | Sportske ozljede su dio svakog sporta. Učestalost i tip ozljede ovisi o vrsti sporta i razini
natjecanja, o fizičkoj spremi pojedinca, mehanizmu ozljede. Najčešće ozljede su istegnuća,
naprezanja, prijelomi i iščašenja. Uganuće gležnja je najčešća ozljeda, ne samo u sportu, nego i
općenito. Lateralno uganuće gležnja uzrok je 77% ozljeda gležnja, a na prednji talofibularni
ligament spada 73% [5]. Ozljede koljena su vrlo česte u sportovima, a jedna od najčešćih ozljeda
koljena je ozljeda prednjeg križnog ligamenta. Ona može imati trajne posljedice na pojedinčevu
kvalitetu života i razinu aktivnosti, a prema mehanizmu ozljede podijeljene su na kontaktne i
beskontaktne. Ovisno o pojedincu i težini ozljede, liječenje može biti konzervativno ili
operacijsko. Zadnju ložu čine 3 mišića čija je zadaća fleksija u zglobu kuka i ekstenzija u zglobu
koljena te stabilizacija ta 2 zgloba [35]. Ozljede ovih mišića obuhvaćaju 37% svih mišićnih ozljeda
donjih ekstremiteta i najčešća su beskontaktna ozljeda u sportovima poput nogometa, ragbija ili
američkog nogometa [36]. Istezanje je vrlo bitan faktor kod prevencije ozljeda. Istezanjem se
povećava fleksibilnost, opseg pokreta i pokretljivost zglobova. Također, smanjuje bol u mišićima,
a nakon intenzivne tjelesne aktivnosti pomaže kod opuštanja mišića što ubrzava proces oporavka,
olakšava ukočenost i bol u mišićima te reducira šansu za pojavom grčeva. Vježbe istezanja su
podijeljene na statičke i dinamičke, no razlikuje se još balističko istezanje, PNF, izometričko
istezanje te aktivno i pasivno istezanje. Preporuča se dinamičko istezanje prije aktivnosti, a
statičko istezanje nakon aktivnosti [45]. Istezanje je jedan od glavnih načina prevencije ozljeda.
Prevencija ozljeda je kompleksan proces u kojem se moraju pravilno identificirati faktori rizika i
mehanizmi ozljede te osmisliti program prevencije ozljede. Priroda sporta se uvijek mijenja te se
stoga i prevencija ozljeda mora prilagođavati. Danas postoji nekoliko preventivnih programa, a
jedan od tih programa je PEP program koji traje 15-20 minuta, a služi za pripremu mišića koljenog
zgloba za aktivnost [51]. FIFA 11 i FIFA 11+ su preventivni programi koje je razvio medicinski
istraživački centar FIFA-e u suradnji s grupom međunarodnih stručnjaka. FIFA 11 je preventivni
program koji uključuje 10 vježbi te promovira fair play, a vježbe se usredotočuju na stabilizaciju
jezgre, ekscentrični trening mišića bedra, proprioceptivni trening, dinamičku stabilizaciju i
pliometriju. FIFA 11+ je namijenjen za amaterske igrače u dobi od 14 godina ili starije. To je
potpuni program zagrijavanja i ima tri dijela sa ukupno 15 vježbi koje treba izvoditi u određenom
redoslijedu na početku svakog treninga. |
| Sažetak (engleski) | Sports injuries are a part of every sport. The frequency and type of injury depend on the sport,
level of competition, individual's physical fitness, and the mechanism of injury. The most common
injuries include sprains, strains, fractures, and dislocations. Ankle sprains are the most common
injury, not only in sports but in general. Lateral ankle sprain accounts for 77% of ankle injuries,
with the anterior talofibular ligament being involved in 73% of cases. Knee injuries are very
common in sports, and one of the most common knee injuries is an anterior cruciate ligament
(ACL) injury. It can have long-term consequences on an individual's quality of life and activity
level and can be categorized as either contact or non-contact injury based on the mechanism. The
treatment, whether conservative or surgical, depends on the individual and the severity of the
injury. The hamstring muscles, responsible for hip flexion and knee extension, are part of the
posterior thigh. Injuries to these muscles encompass 37% of all lower extremity muscle injuries
and are most common in non-contact sports like football, rugby, or American football. Stretching
plays a crucial role in injury prevention. It increases flexibility, range of motion, and joint mobility.
It also reduces muscle soreness and helps with muscle relaxation after intense physical activity,
accelerating the recovery process, relieving stiffness and muscle pain, and reducing the chances of
cramps. Stretching exercises can be categorized as static, dynamic, ballistic, PNF, isometric, and
active or passive stretching. Dynamic stretching is recommended before activity, while static
stretching is recommended after activity. Stretching is one of the main methods of injury
prevention. Injury prevention is a complex process that involves identifying risk factors and injury
mechanisms and designing a prevention program. As the nature of sports constantly evolves, injury
prevention strategies must also adapt. Today, there are several preventive programs available, such
as the PEP program, which lasts 15-20 minutes and focuses on preparing the knee muscles for
activity. FIFA 11 and FIFA 11+ are preventive programs developed by FIFA's medical research
center in collaboration with a group of international experts. FIFA 11 consists of 10 exercises and
promotes fair play, focusing on core stabilization, eccentric training of thigh muscles,
proprioceptive training, dynamic stabilization, and plyometrics. FIFA 11+ is designed for amateur
players aged 14 or older. It is a complete warm-up program with three parts and a total of 15
exercises that should be performed in a specific sequence at the beginning of each training session. |
